Actaea

Actaea
Christophskräuter
Actaea erythrocarpa

Actaea erythrocarpa

Systematik
Unterklasse: Hahnenfußähnliche (Ranunculidae)
Ordnung: Hahnenfußartige (Ranunculales)
Familie: Hahnenfußgewächse (Ranunculaceae)
Unterfamilie: Ranunculoideae
Tribus: Actaeeae
Gattung: Christophskräuter
Wissenschaftlicher Name
Actaea
L.

Die Christophskräuter (Actaea) sind eine Pflanzengattung aus der Familie der Hahnenfußgewächse (Ranunculaceae), die in der nördlichen gemäßigten und borealen Zone (zirkumarktisch) vorkommt. Einige Arten werden als Zierpflanzen verwendet.

Weißfrüchtiges Christophskraut (Actaea pachypoda)
Ähriges Christophskraut (Actaea spicata), Illustration

Inhaltsverzeichnis

Beschreibung

Die Actaea-Arten sind mehrjährige krautige Pflanzen. Diese Hemikryptophyten bilden Rhizome als Überdauerungsorgane. Sie haben gefiederte, wechselständige Laubblätter. Nebenblätter sind keine vorhanden.

Die Blütenstände sind oft verzweigt und aus traubigen Teilblütenständen zusammengesetzt. Es sind meist vier Kelchblätter vorhanden. Die optische Wirkung der zwittrigen Blüten geht hauptsächlich von den oft gelblich weißen Staubblättern aus; die unscheinbar kleinen (ein bis sechs) Kronblätter fallen bei vielen Arten beim Aufblühen ab. Es ist oft nur ein Fruchtblatt (manchmal bis zu acht) vorhanden. Es werden Beeren oder Balgfrüchte gebildet. Die vielen Samen sind hellbraun bis schwarz.

Systematik

Von einigen Botanikern werden die Arten der Silberkerzen (Cimicifuga) der Gattung Actaea eingeordnet (siehe Compton et al. 1998 und GRIN).

Sektionen

Die Gattung wird in sieben Sektionen gegliedert (Auswahl an Arten):

  • Sektion Actaea (Beeren):
    • Actaea asiatica H.Hara
    • Actaea heracleifolia (Kom.) J.Compton
    • Actaea pachypoda Elliott
    • Actaea racemosa L.
    • Actaea rubra (Aiton) Willd.
    • Actaea spicata L.
  • Sektion Cimicifuga (Balgfrüchte):
    • Actaea cimicifuga L.
  • Sektion Dichanthera:
    • Actaea dahurica (Turcz. ex Fisch. & C.A.Mey.) Franch.
    • Actaea simplex (DC.) Wormsk. ex Prantl
  • Sektion Oligocarpae:
    • Actaea arizonica (S.Watson) J.Compton
    • Actaea cordifolia DC.
  • Sektion Pityrosperma:
    • Actaea japonica Thunb.
  • Sektion Podocarpae:
    • Actaea podocarpa DC.
  • Sektion Souliea: Nur eine Art (Balgfrüchte):
    • Actaea vaginata (Maxim.) J. Compton

Arten alphabetisch (Auswahl)

In der Gattung gibt es etwa 20 Arten:

  • Actaea arizonica (S.Watson) J.Compton (Sektion Oligocarpae) (Syn.: Cimicifuga arizonica S.Watson)
  • Actaea asiatica H.Hara (Sektion Actaea)
  • Wanzenkraut, Actaea cimicifuga L. (Sektion Cimicifuga) (Syn.: Cimicifuga foetida L.)
  • Actaea cordifolia DC. (Sektion Oligocarpae) (Syn.: Cimicifuga cordifolia (DC.) Torr. & A.Gray, C. rubifolia Kearney)
  • Actaea dahurica (Turcz. ex Fisch. & C. A. Mey.) Franch. (Sektion Dichanthera) (Syn.: Actinospora dahurica Turcz. ex Fisch. & C.A.Mey., Cimicifuga dahurica (Turcz. ex Fisch. & C.A.Mey.) Maxim.)
  • Actaea erythrocarpa Fisch. (Heimat: Nordosteuropa)
  • Bärenklau-Silberkerze, Actaea heracleifolia (Kom.) J.Compton (Sektion Actaea) (Syn.: Cimicifuga heracleifolia Kom.)
  • Actaea japonica Thunb. (Sektion Pityrosperma) (Syn.: Cimicifuga acerina (Siebold & Zucc.) Tanaka, Pityrosperma acerinum Siebold & Zucc.)
  • Weißfrüchtiges Christophskraut (Actaea pachypoda)
  • Actaea podocarpa DC. (Sektion Podocarpae) (Syn.: Cimicifuga americana Michx., C. cordifolia Pursh, C. podocarpa (DC.) Elliott)
  • Trauben-Silberkerze (Actaea racemosa L.) (Sektion Actaea) (Syn.: Cimicifuga racemosa (L.) Nutt.)
  • Actaea rubra (Aiton) Willd. (Sektion Actaea) (Syn.: Actaea neglecta Gillman, A. rubra f. neglecta (Gillman) B.L.Rob., A. spicata var. erythrocarpa Fisch., A. spicata var. rubra Aiton)
  • Actaea simplex (DC.) Wormsk. ex Prantl (Sektion Dichanthera) (Syn.: Actaea cimicifuga var. simplex DC., Cimicifuga simplex (DC.) Wormsk. ex Turcz.)
  • Ähriges Christophskraut (Actaea spicata) (Sektion Actaea) (Heimat: Fast ganz Europa)
  • Actaea vaginata (Maxim.) J.Compton (Sektion Souliea) (Syn.: Isopyrum vaginatum Maxim., Souliea vaginata (Maxim.) Franch.)

Bilder

Literatur

  • Compton, J.A., Culham, A. & Jury, S.L.: Reclassification of Actaea to include Cimicifuga and Souliea (Ranunculaceae): Phylogeny inferred from morphology, nrDNA ITS, and cpDNA trnL-F sequence variation. Taxon 47: 593–634, 1998.
  • Hoffman, M. H.: The phylogeny of Actaea (Ranunculaceae): a biogeographical approach. Pl. Syst. Evol. 216: 251–263, 1999.

Weblinks


Wikimedia Foundation.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • Actaea — Actaea …   Wikipédia en Français

  • Actaea — n. 1. 1 baneberry. Syn: genus Actaea [WordNet 1.5] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Actaea — L. (Christophskraut), Gattung der Ranunkulazeen, Stauden mit kleinen weißen Blüten in kurzen Trauben. Von den 13 Arten in Europa, Asien, Nordamerika wächst A. spicata L. (ährentragendes Christophskraut, Schwarzkraut), mit dreizählig doppelt… …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Actaea — L., Chistophskraut, Pflanzengattg. der Ranunkulazeen. Beeren, Kraut und Wurzeln der einzigen deutschen Art, A. spicāta L., giftig, Brechen und Durchfall erregend …   Kleines Konversations-Lexikon

  • Actaea — ACTAEA, æ, Gr. Ἀκταίη, ης, (⇒ Tab. IIII.) des Nereus und der Doris Tochter, und mithin eine von den Nereiden, oder Meernymphen, Apollodor. lib. I. c. 3. §. 7. & Hygin. Præf. p. 6. die den Namen von ἀκτὴ hat, welches das Ufer des Meeres bedeutet …   Gründliches mythologisches Lexikon

  • Actaea [1] — ACTAEA, æ, (⇒ Tab. XVIII.) eine von den 50 Töchtern des Danaus, die dem Periphas, einem von den 50 Söhnen des Aegyptus bey ihrer Vermählung zu Theile wurde, allein, solchen eben so, wie ihre Schwestern, die ihnen zugefallenen Bräutigame, nach dem …   Gründliches mythologisches Lexikon

  • Actaea [2] — ACTAEA, æ, ein Beynamen der Ceres, welcher so viel als attisch heißen soll, weil Acte und die Landschaft Attica ehemals auch einerley waren. Barthius ad Stat. lib. IV. Silv. 8. v. 50 …   Gründliches mythologisches Lexikon

  • ACTAEA — una ex Nereidibus, ab Acte, i. e. littore dicta. Idem quoque Cereris epitheton fuit, quae Attica etiam dicta. Vide supra Acta vel Acte …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Actaea — Actaea …   Wikipédia en Français

  • Actaea — Taxobox name = Actaea image width = 240px image caption = Actaea rubra regnum = Plantae divisio = Magnoliophyta classis = Magnoliopsida ordo = Ranunculales familia = Ranunculaceae genus = Actaea genus authority = L. subdivision ranks = Species… …   Wikipedia

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”