Quechua ayacuchano

Quechua ayacuchano
Chanka-Quechua (Ayakuchu Runasimi / Qichwa simi)

Gesprochen in

Peru
Sprecher 1.000.000  
Linguistische
Klassifikation
Offizieller Status
Amtssprache von Peru (regional)
Sprachcodes
ISO 639-1:

qu

ISO 639-2:

que

ISO 639-3:

quy, que (Makrosprache)

Chanka oder Ayacucho-Quechua (Quechua: Chanka Runasimi, Ayakuchu Runasimi, Spanisch: Quechua Ayacuchano) ist eine Variante des Quechua, die in den peruanischen Departements Ayacucho, Huancavelica und Teilen von Apurímac, dem historischen Siedlungsgebiet des Volks der Chanka, gesprochen wird und mit etwa einer Million Sprecher einer der meist gesprochenen Dialekte ist. Sie ist den Mundarten von Cuzco und Bolivien (Qusqu-Qullaw) so ähnlich, dass eine Verständigung recht gut möglich ist und ein gemeinsamer schriftsprachlicher Standard (Südliches Quechua) entwickelt wurde. In diese Region ist, ähnlich wie nach Cuzco und Bolivien, das Quechua wahrscheinlich erst relativ spät vorgedrungen. Einige Sprachhistoriker argumentieren jedoch, dass die Chanka bereits vor der Inka-Invasion Quechua sprachen.

Im Gegensatz zum Quechua Qusqu-Qullaw weist Chanka-Quechua nur einfache und keine ejektiven und aspirierten Plosive (p, t, ch, k, q) auf, hat aber andererseits ursprüngliche Aussprachemerkmale bewahrt, insbesondere die Aussprache der Plosive am Silbenende. Wie beim Qusqu-Qullaw ist das ursprüngliche sh [š] mit s [s] zusammengefallen, das retroflexe ch [ĉ] mit ch [č]. Das q wird wie [x] (deutsches ch in Bach) gesprochen, in Huancavelica ist es ganz mit dem [h] zusammengefallen. In der Schrift (Ausgleichsvariante Südliches Quechua) wird es jedoch stets mit q, [h] dagegen mit h wiedergegeben. Das Chanka hat - neben dem Kichwa in Ecuador - unter den Quechua-Varianten das einfachste Lautsystem und ist deshalb für Europäer relativ leicht zu erlernen. Es steht lautlich und grammatikalisch der Lengua general der Inkas sowie der Sprache des Huarochirí-Manuskripts besonders nahe.

Literatur

  • "Rimaykullayki" : Unterrichtsmaterialien zum Quechua Ayacuchano - Peru / zsgest. nach Clodoaldo Soto Ruiz "Quechua - manual de enseñanza" Lima 1979 und erg. von Sabine Dedenbach-Salazar Sáenz ... Hrsg. von Roswith Hartmann. - Aktualisierte, erw. und überarb. Neuaufl., 3. Aufl. . - Berlin : Reimer, 1994. ISBN 3496025204
  • Clodoaldo Soto Ruiz (1976): Diccionario quechua Ayacucho-Chanca [- Castellano y vice versa]. Ministerio de educación del Perú
  • Clodoaldo Soto Ruiz (1976): Gramática Quechua Ayacucho-Chanca. Ministerio de Educación del Perú
  • Clodoaldo Soto Ruiz (1993): Quechua: manual de enseñanza, Instituto de Estudios Peruanas, 2a edición. ISBN 84-89303-24-X

Wikimedia Foundation.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • Quechua ayacuchano — Saltar a navegación, búsqueda Quechua ayacuchano o Ayacucho Chanca (Chanka Runasimi) es un dialecto del quechua hablado en los departamentos de Ayacucho, Huancavelica y la mitad occidental del departamento de Apurimac en el Perú por… …   Wikipedia Español

  • Quechua Ayacuchano — Chanka Quechua (Ayakuchu Runasimi / Qichwa simi) Gesprochen in Peru Sprecher 1.000.000   Linguistische Klassifikation Quechua Sprachfamilie Wampuy (Quechua II) Südliches Quechua (Quechua II c) Chanka Quechua …   Deutsch Wikipedia

  • Quechua sureño — Quechua, Quichua Qhichwa simi, Runa simi Hablado en  Perú  Bolivia (La Paz …   Wikipedia Español

  • Quechua clásico — Saltar a navegación, búsqueda Quechua clásico Hablado en  Colombia …   Wikipedia Español

  • Quechua — Kichwa, Ketschua (Runa Simi) Gesprochen in Argentinien, Brasilien, Bolivien, Chile, Kolumbien, Ecuador und Peru Sprecher geschätzt 10 Millionen Offizieller Status …   Deutsch Wikipedia

  • Ayacuchano — Chanka Quechua (Ayakuchu Runasimi / Qichwa simi) Gesprochen in Peru Sprecher 1.000.000   Linguistische Klassifikation Quechua Sprachfamilie Wampuy (Quechua II) Südliches Quechua (Quechua II c) Chanka Quechua …   Deutsch Wikipedia

  • Ayacucho-Quechua — Chanka Quechua (Ayakuchu Runasimi / Qichwa simi) Gesprochen in Peru Sprecher 1.000.000   Linguistische Klassifikation Quechua Sprachfamilie Wampuy (Quechua II) Südliches Quechua (Quechua II c) Chanka Quechua …   Deutsch Wikipedia

  • Chanka-Quechua — (Ayakuchu Runasimi / Qichwa simi) Gesprochen in Peru Sprecher 1.000.000   Linguistische Klassifikation Quechua Sprachfamilie Wampuy (Quechua II) Südliches Quechua (Q …   Deutsch Wikipedia

  • Literatura quechua — Se llama literatura quechua a la manifestación literaria que se desarrolló en dicha lengua, desde el Imperio Incaico hasta la actualidad. El quechua o runasimi (lengua del hombre) fue el medio de expresión o idioma principal de la mayoría de los… …   Wikipedia Español

  • Keshwa — Quechua, Ketschua (Runasimi) Gesprochen in Argentinien, Brasilien, Bolivien, Chile, Kolumbien, Ecuador, Peru Sprecher Geschätzte 10 Millionen Offizieller Status Amtssprache von …   Deutsch Wikipedia

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”