De proprietatibus rerum

De proprietatibus rerum
Buchdeckel von De proprietatibus rerum

De proprietatibus rerum ist eine Enzyklopädie von Bartholomaeus Anglicus (ca. 1190-1250).

Inhaltsverzeichnis

Übersicht

Der Scholastiker Bartholomaeus Anglicus (auch bekannt als Bartholomew the Englishman) verfasste in Magdeburg[1] im 13. Jahrhundert (zwischen 1240 und 1250) den Liber de proprietatibus rerum, einen frühen Vorläufer der Enzyklopädie in 19 systematisch gegliederten Bänden bzw. Abschnitten.

De proprietatibus rerum ist auch eines der ersten Nachschlagewerke des Mittelalters, das auch die Pflanzenwelt berücksichtigt; insgesamt umfasst das Werk das gesamte Spektrum der damaligen naturwissenschaftlichen Erkenntnisse.[2] Siehe auch: Geschichte und Entwicklung der Enzyklopädie

Gliederung

  1. Liber primus: Unus immensus et incommutabilis deus
  2. II: de proprietatibus angelorum (vii sqq.: Hierarchie der Engel)
  3. III: de proprietatibus animæ rationalis (der Mensch) - De potentiis animæ - (xvii sqq.: fünf Sinne)
  4. IV: de proprietatibus substantiæ corporeæ - de quattuor elementaribus qualitatibus - de humoribus et eorum generatione effectu et operatione - (xi: de melancolia)
  5. Liber quintus: de dipositione membrorum (der menschl. Leib)
  6. VI: de ætatibus (Lebensalter des Menschen) - xx sqq.: de cibo; de potu; de prandio et convivio; xxiiii: de somno
  7. VII: de infirmitatibus (Medizin): de dolore capitis et eius causis et signis - de medicina et remediis et doloris passionis capitis &c.- lviii: de podagra
  8. VIII: de mundo et corporibus celestibus (Sphären, Tierkreis, Planeten, Sternbilder) - xlii: de lumine
  9. IX: de tempore et partibus temporis (Monate, Wochentage, Kalender)
  10. X: de materia et forma - de igne
  11. XI: de aere et passionibus eius (auch: Regenbogen, Hagel, Blitz)
  12. XII: de avibus (inkl. vespertilio)
  13. XIII: de aqua et eius ornatu (Flüsse, Seen, Meer) - xxvi: de piscibus
  14. XIV: de terra et partibus eius.(Geographie insbes. Israels)
  15. XV: de provincibus (clxxv Kapitel alphabetisch bis winlandia und yselandia)
  16. XVI: de lapidibus preciosis (alphabetisch)
  17. XVII: de arboribus et herbis (alphabetisch bis Zucker)
  18. XVIII: de animalibus
  19. XIX: de coloribus odoribus saporibus et liquoribus (lxi: de lacte; lxxii: de caseo); lxxvii - cxii über allerlei Eier - cxiiii de numero pondere et mensura - cxxxii Musik.

Rezeption

Die Enzyklopädie wurde über Jahrhunderte genutzt; 1372 wurde sie von dem Augustiner Jean Corbichon im Auftrag des Königs Charles V. ins Französische übersetzt.

Ausgaben

  • Erstdruck Köln ca. 1470
  • Le Proprietaire des choses très utile et profitable aux corps humains. Rouen 1517
  • Le Proprietaire des choses très utile et profitable aux corps humains. Paris 1525
  • De genuinis rerum coelestium, terrestrium et inferarum proprietatibus libri XVIII. Opus incomparabile, theologis, iureconsultis, medicis, omniumque disciplinarum & artium alumnis, utilissimum futurum. Cui accessit Liber XIX. de variarum rerum accidentibus. Frankfurt/M. 1601
  • Neudruck der Ausgabe 1601. Frankfurt/M. 1964
  • Bartholomaeus Anglicus Batman uppon Bartholomé. His Book "De Proprietatibus Rerum", London 1582, with an Introduction and Index by J. Schäfer. Hildesheim u.a. 1976 (Anglistica and Americana Bd. 161)

Literatur

  • Heinz Meyer: "Bartholomäus Anglicus, ‚de proprietatibus rerum‘. Selbstverständnis und Rezeption". In: Zeitschrift für deutsches Altertum 99. 1988. S. 237-274

Weblinks

Einzelnachweise

  1. Geschrieben in Magdeburg
  2. Bartholomaeus Anglicus: Le Proprietaire des choses très utile et profitable aux corps humains im Online-Katalog der Bayrischen Staatsbibliothek (im Internet Archive)

Wikimedia Foundation.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Schlagen Sie auch in anderen Wörterbüchern nach:

  • Liber de proprietatibus rerum — De proprietatibus rerum ist eine Enzyklopädie von Bartholomaeus Anglicus (ca. 1190 1250). Inhaltsverzeichnis 1 Übersicht 2 Gliederung 3 Rezeption 4 Ausgaben 5 …   Deutsch Wikipedia

  • Bartholomaeus Anglicus — Buchdeckel von De proprietatibus rerum Bartholomaeus Anglicus (auch: Bartholomew of England, Bartholomew the Englishman; * um 1190; † nach 1250) war ein franziskanischer Scholastiker und Autor von De proprietatibus rerum, einem Vorläufer der… …   Deutsch Wikipedia

  • Bartholomeus de Glanvilla — Bartholomaeus Anglicus (auch: Bartholomaeus de Glanvilla, Bartholomew of England, Bartholomew the Englishman; * um 1190; † nach 1250) war ein franziskanischer Scholastiker und Autor von De proprietatibus rerum, einem Vorläufer der Enzyklopädie… …   Deutsch Wikipedia

  • Bartholomeus von Glanvilla — Bartholomaeus Anglicus (auch: Bartholomaeus de Glanvilla, Bartholomew of England, Bartholomew the Englishman; * um 1190; † nach 1250) war ein franziskanischer Scholastiker und Autor von De proprietatibus rerum, einem Vorläufer der Enzyklopädie… …   Deutsch Wikipedia

  • Bartholomew of England — Bartholomaeus Anglicus (auch: Bartholomaeus de Glanvilla, Bartholomew of England, Bartholomew the Englishman; * um 1190; † nach 1250) war ein franziskanischer Scholastiker und Autor von De proprietatibus rerum, einem Vorläufer der Enzyklopädie… …   Deutsch Wikipedia

  • Bartholomew the Englishman — Bartholomaeus Anglicus (auch: Bartholomaeus de Glanvilla, Bartholomew of England, Bartholomew the Englishman; * um 1190; † nach 1250) war ein franziskanischer Scholastiker und Autor von De proprietatibus rerum, einem Vorläufer der Enzyklopädie… …   Deutsch Wikipedia

  • Bartolomaeus — Bartholomaeus Anglicus (auch: Bartholomaeus de Glanvilla, Bartholomew of England, Bartholomew the Englishman; * um 1190; † nach 1250) war ein franziskanischer Scholastiker und Autor von De proprietatibus rerum, einem Vorläufer der Enzyklopädie… …   Deutsch Wikipedia

  • Bartolomaeus Anglicus — Bartholomaeus Anglicus (auch: Bartholomaeus de Glanvilla, Bartholomew of England, Bartholomew the Englishman; * um 1190; † nach 1250) war ein franziskanischer Scholastiker und Autor von De proprietatibus rerum, einem Vorläufer der Enzyklopädie… …   Deutsch Wikipedia

  • encyclopaedia — Reference work that contains information on all branches of knowledge or that treats a particular branch of knowledge comprehensively. It is self contained and explains subjects in greater detail than a dictionary. It differs from an almanac in… …   Universalium

  • Trevisa, John — (ca. 1342–ca. 1402)    John Trevisa was influential in making the English language an acceptable vehicle for important written works. His translations of the Latin texts of Ranulf HIGDEN’s Polychronicon (ca. 1385–87) and Bartholomaeus Anglicus’s… …   Encyclopedia of medieval literature

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”