- Shikoku-Pilgerweg
-
Der Shikoku-Pilgerweg (jap. 四国八十八箇所, shikoku hachijū hakkasho; zu Deutsch etwa: „88 Orte Shikokus“) mit seinen 88 heiligen Orten ist ein wichtiger buddhistischer Pilgerweg (Junrei) auf der japanischen Insel Shikoku. Er gehört zu den wichtigsten Elementen des Daishi-Glaubens (大師信仰, Daishi shinkō), in dem der buddhistische Mönch und Gründer der Shingon-shū, Kūkai (774–835), verehrt wird.
Inhaltsverzeichnis
Geschichte
Populären Legenden zufolge soll Kūkai selbst den Pilgerweg begründet haben, wofür es aber keine historisch belegbaren Hinweise gibt. Tatsächlich dürfte sich der heutige Pilgerweg durch die Wallfahrten asketischer Mönche vom Kōya-san auf den Spuren ihres Meisters vom 12. bis Mitte des 17. Jahrhunderts entwickelt haben. Die ersten schriftlichen Überlieferungen zu dem Pilgerweg in Form von Reisetagebüchern, Ratgebern und Sammlungen von Legenden stammen aus dem späten 17. Jahrhundert.
Ablauf
Um die Pilgerfahrt abzuschließen, muss man die Tempel nicht der Reihe nach besuchen, in einigen Fällen wird es sogar als glücklich angesehen, die Tempel in umgekehrter Folge zu besuchen. Die Pilgerreise erfolgt traditionell zu Fuß, moderne Pilger nutzen aber auch Autos, Taxis, Busse, Fahrräder oder Motorräder.
Die Fußstrecke ist etwa 1.200 km lang und kann 30 bis 60 Tage dauern. Pilger, die alle Tempel besucht haben, sind als Henro (遍路) bekannt und oft an ihren weißen Kleidern, Seggenhüten und Gehstöcken zu erkennen. Viele Henro beginnen und beenden ihre Pilgerreise mit einem Besuch des Kōya-san in der Präfektur Wakayama auf der japanischen Hauptinsel, ein Kloster, das durch Kūkai gegründet wurde und Hauptquartier der buddhistischen Shingon-shū ist. Die 21 km lange Pilgerstraße auf den Kōya-san existiert noch, die meisten Henro nutzen aber den Zug.
Auf dem Pilgerweg befinden sich außerdem 20 Bangai (番外), d.h. „Extra“, also Tempel ohne eine Nummer.
Zusätzlich zum Hauptweg auf der Insel Shikoku gibt es einen „Miniatur-Pilgerweg“ auf der Insel Shōdoshima nördlich von Takamatsu. Viele solche Miniatur-Shikoku-Pilgerwege existieren in Japan, manche von ihnen sind einfach ein Stein mit Abbildungen der Hauptgottheiten jedes Tempels, andere sind recht groß und benötigen einige Stunden Fußmarsch.
Die 88 Tempel
Nr. Tempel Stadt Präfektur Koordinaten 1 Ryōzen-ji (霊山寺) Naruto Tokushima 34° 09′ 35″ N, 134° 30′ 09″ O34.159809575134.50258970278 2 Gokuraku-ji (極楽寺) Naruto Tokushima 34° 09′ 20″ N, 134° 29′ 25″ O34.155650202778134.4903481 3 Konsen-ji (金泉寺) Itano Tokushima 34° 08′ 51″ N, 134° 28′ 07″ O34.147441836111134.46854710556 4 Dainichi-ji (大日寺) Itano Tokushima 34° 09′ 05″ N, 134° 25′ 51″ O34.151310833333134.43089425556 5 Jizō-ji (地蔵寺) Itano Tokushima 34° 08′ 14″ N, 134° 25′ 55″ O34.137219108333134.43192690556 6 Anraku-ji (安楽寺) Kamiita Tokushima 34° 07′ 05″ N, 134° 23′ 18″ O34.118066758333134.38837856111 7 Jūraku-ji (十楽寺) Awa Tokushima 34° 07′ 15″ N, 134° 22′ 41″ O34.120751366667134.37795013056 8 Kumatani-ji (熊谷寺) Awa Tokushima 34° 07′ 22″ N, 134° 20′ 24″ O34.122758663889134.34003978889 9 Hōrin-ji (法輪寺) Awa Tokushima 34° 06′ 16″ N, 134° 20′ 02″ O34.104389241667134.33380901944 10 Kirihata-ji (切幡寺) Awa Tokushima 34° 06′ 28″ N, 134° 18′ 14″ O34.107787175134.3038702 11 Fujii-dera (藤井寺) Yoshinogawa Tokushima 34° 03′ 07″ N, 134° 20′ 55″ O34.051961625134.34857994444 12 Shōzan-ji (焼山寺) Kamiyama Tokushima 33° 59′ 06″ N, 134° 18′ 37″ O33.985030944444134.31024581111 13 Dainichi-ji (大日寺) Tokushima Tokushima 34° 02′ 17″ N, 134° 27′ 46″ O34.038146738889134.462656975 14 Jōraku-ji (常楽寺) Tokushima Tokushima 34° 03′ 01″ N, 134° 28′ 32″ O34.050354894444134.47565227778 15 Kokubun-ji (国分寺) Tokushima Tokushima 34° 03′ 20″ N, 134° 28′ 25″ O34.055626102778134.47361916389 16 Kan’on-ji (観音寺) Tokushima Tokushima 34° 04′ 07″ N, 134° 28′ 28″ O34.068500522222134.47434604167 17 Ido-ji (井戸寺) Tokushima Tokushima 34° 05′ 07″ N, 134° 29′ 08″ O34.085158369444134.48547452778 18 Onzan-ji (恩山寺) Komatsushima Tokushima 33° 59′ 09″ N, 134° 34′ 42″ O33.985925005556134.57832723889 19 Tatsue-ji (立江寺) Komatsushima Tokushima 33° 58′ 04″ N, 134° 36′ 21″ O33.967877388889134.60571795833 20 Kakurin-ji (鶴林寺) Katsuura Tokushima 33° 54′ 49″ N, 134° 30′ 18″ O33.913609163889134.50506806389 21 Tairyū-ji (太竜寺) Anan Tokushima 33° 52′ 57″ N, 134° 31′ 19″ O33.882540913889134.52187210278 22 Byōdō-ji (平等寺) Anan Tokushima 33° 51′ 08″ N, 134° 34′ 56″ O33.852294441667134.58212792778 23 Yakuō-ji (薬王寺) Hiwasa Tokushima 33° 43′ 56″ N, 134° 31′ 39″ O33.732169561111134.52758789167 24 Hotsumisaki-ji (最御崎寺) Muroto Kōchi 33° 14′ 56″ N, 134° 10′ 33″ O33.249008730556134.17574107778 25 Shinshō-ji (津照寺) Muroto Kōchi 33° 17′ 18″ N, 134° 08′ 54″ O33.288227602778134.14841741389 26 Kongōchō-ji (金剛頂寺) Muroto Kōchi 33° 18′ 26″ N, 134° 07′ 22″ O33.307240886111134.12282913889 27 Kōnomine-ji (神峰寺) Yasuda Kōchi 33° 28′ 02″ N, 133° 58′ 28″ O33.467273372222133.9745754 28 Dainichi-ji (大日寺) Noichi Kōchi 33° 34′ 39″ N, 133° 42′ 19″ O33.577585694444133.70541304444 29 Kokubun-ji (国分寺) Nankoku Kōchi 33° 35′ 55″ N, 133° 38′ 26″ O33.598662566667133.64044189444 30 Zenraku-ji (善楽寺) Kōchi Kōchi 33° 35′ 31″ N, 133° 34′ 39″ O33.591906375133.57750117778 31 Chikurin-ji (竹林寺) Kōchi Kōchi 33° 32′ 48″ N, 133° 34′ 38″ O33.546596722222133.57734024444 32 Zenjibu-ji (禅師峰寺) Nankoku Kōchi 33° 31′ 36″ N, 133° 36′ 41″ O33.526727980556133.61139893611 33 Sekkei-ji (雪蹊寺) Kōchi Kōchi 33° 30′ 03″ N, 133° 32′ 35″ O33.5008361133.54310989444 34 Tanema-ji (種間寺) Haruno Kōchi 33° 29′ 30″ N, 133° 29′ 15″ O33.491723572222133.48758816667 35 Kiyotaki-ji (清滝寺) Tosa Kōchi 33° 30′ 45″ N, 133° 24′ 34″ O33.512530672222133.409522475 36 Shōryū-ji (青竜寺) Tosa Kōchi 33° 25′ 34″ N, 133° 27′ 08″ O33.425977166667133.45210254167 37 Iwamoto-ji (岩本寺) Kubokawa Kōchi 33° 12′ 29″ N, 133° 08′ 04″ O33.208140755556133.13435733333 38 Kongōfuku-ji (金剛福寺) Tosashimizu Kōchi 32° 43′ 34″ N, 133° 01′ 08″ O32.726051036111133.01884800278 39 Enkō-ji (延光寺) Sukumo Kōchi 32° 57′ 42″ N, 132° 46′ 29″ O32.961794283333132.77463555278 40 Kanjizai-ji (観自在寺) Ainan Ehime 32° 57′ 53″ N, 132° 33′ 50″ O32.96480535132.56393998889 41 Ryūkō-ji (竜光寺) Mima Ehime 33° 17′ 42″ N, 132° 35′ 54″ O33.295076988889132.59841978611 42 Butsumoku-ji (佛木寺) Mima Ehime 33° 18′ 37″ N, 132° 34′ 56″ O33.310302891667132.58212536667 43 Meiseki-ji (明石寺) Seiyo Ehime 33° 22′ 09″ N, 132° 31′ 08″ O33.369219913889132.51895397778 44 Daihō-ji (大宝寺) Kumakōgen Ehime 33° 39′ 39″ N, 132° 54′ 44″ O33.660917944444132.91210144722 45 Iwaya-ji (岩屋寺) Kumakōgen Ehime 33° 39′ 31″ N, 132° 58′ 51″ O33.658747936111132.98079550278 46 Jōruri-ji (浄瑠璃寺) Matsuyama Ehime 33° 45′ 13″ N, 132° 49′ 09″ O33.753587713889132.81913608333 47 Yasaka-ji (八坂寺) Matsuyama Ehime 33° 45′ 29″ N, 132° 48′ 46″ O33.757998702778132.81282216389 48 Sairin-ji (西林寺) Matsuyama Ehime 33° 47′ 37″ N, 132° 48′ 50″ O33.793733163889132.81396478333 49 Jōdo-ji (浄土寺) Matsuyama Ehime 33° 49′ 00″ N, 132° 48′ 30″ O33.816713680556132.80837237778 50 Hanta-ji (繁多寺) Matsuyama Ehime 33° 49′ 41″ N, 132° 48′ 16″ O33.828126983333132.80446171667 51 Ishite-ji (石手寺) Matsuyama Ehime 33° 50′ 53″ N, 132° 47′ 47″ O33.847930636111132.796455325 52 Taizan-ji (太山寺) Matsuyama Ehime 33° 53′ 06″ N, 132° 42′ 54″ O33.885097152778132.71501273056 53 Enmyō-ji (円明寺) Matsuyama Ehime 33° 53′ 30″ N, 132° 44′ 23″ O33.891803575132.73963004444 54 Enmei-ji (延命寺) Imabari Ehime 34° 04′ 01″ N, 132° 57′ 50″ O34.066845222222132.96397536944 55 Nankō-bō (南光坊) Imabari Ehime 34° 04′ 05″ N, 132° 59′ 44″ O34.068062816667132.99569249167 56 Taisan-ji (泰山寺) Imabari Ehime 34° 03′ 01″ N, 132° 58′ 29″ O34.050334891667132.97473639167 57 Eifuku-ji (栄福寺) Imabari Ehime 34° 01′ 46″ N, 132° 58′ 42″ O34.029429047222132.97840833611 58 Sen’yū-ji (仙遊寺) Imabari Ehime 34° 00′ 48″ N, 132° 58′ 39″ O34.013300508333132.97742128333 59 Kokubun-ji (国分寺) Imabari Ehime 34° 01′ 34″ N, 133° 01′ 32″ O34.026192469444133.02544623611 60 Yokomine-ji (横峰寺) Saijō Ehime 33° 50′ 16″ N, 133° 06′ 40″ O33.837867861111133.11113208611 61 Kōon-ji (香園寺) Saijō Ehime 33° 53′ 37″ N, 133° 06′ 12″ O33.893660441667133.103286625 62 Hōju-ji (宝寿寺) Saijō Ehime 33° 53′ 50″ N, 133° 06′ 54″ O33.897215977778133.11489790556 63 Kichijō-ji (吉祥寺) Saijō Ehime 33° 53′ 46″ N, 133° 07′ 45″ O33.896111705556133.1291914 64 Maegami-ji (前神寺) Saijō Ehime 33° 53′ 31″ N, 133° 09′ 37″ O33.891870369444133.16026747222 65 Sankaku-ji (三角寺) Shikokuchūō Ehime 33° 58′ 04″ N, 133° 35′ 11″ O33.967659386111133.58649730556 66 Unpen-ji (雲辺寺) Miyoshi Tokushima 34° 02′ 07″ N, 133° 43′ 25″ O34.035219455556133.72373521389 67 Daikō-ji (大興寺) Yamamoto Kagawa 34° 06′ 10″ N, 133° 43′ 09″ O34.102645805556133.71905744167 68 Jinne-in (神恵院) Kan’onji Kagawa 34° 08′ 02″ N, 133° 38′ 50″ O34.133988869444133.64734858333 69 Kan'on-ji (観音寺) Kan’onji Kagawa 34° 08′ 04″ N, 133° 38′ 51″ O34.1345106133.647568525 70 Motoyama-ji (本山寺) Mitoyo Kagawa 34° 08′ 23″ N, 133° 41′ 39″ O34.139703311111133.69410216944 71 Iyadani-ji (弥谷寺) Mino Kagawa 34° 13′ 47″ N, 133° 43′ 27″ O34.229729091667133.72428506667 72 Mandara-ji (曼荼羅寺) Zentsūji Kagawa 34° 13′ 24″ N, 133° 45′ 01″ O34.223313269444133.75022470833 73 Shusshaka-ji (出釈迦寺) Zentsūji Kagawa 34° 13′ 10″ N, 133° 45′ 01″ O34.219458663889133.750184475 74 Kōyama-ji (甲山寺) Zentsūji Kagawa 34° 14′ 00″ N, 133° 45′ 57″ O34.233221769444133.76574397222 75 Zentsū-ji (善通寺) Zentsūji Kagawa 34° 13′ 30″ N, 133° 46′ 26″ O34.225023169444133.77398103611 76 Konzō-ji (金倉寺) Zentsūji Kagawa 34° 15′ 00″ N, 133° 46′ 51″ O34.25006665133.780962825 77 Dōryū-ji (道隆寺) Tadotsu Kagawa 34° 16′ 36″ N, 133° 45′ 46″ O34.276802658333133.76273185 78 Gōshō-ji (郷照寺) Utazu Kagawa 34° 18′ 24″ N, 133° 49′ 28″ O34.3066808133.82454603889 79 Tennō-ji (天皇寺) Sakaide Kagawa 34° 18′ 41″ N, 133° 52′ 58″ O34.3114176133.88270974167 80 Kokubun-ji (国分寺) Takamatsu Kagawa 34° 18′ 11″ N, 133° 56′ 39″ O34.303193383333133.94412696389 81 Shiromine-ji (白峯寺) Sakaide Kagawa 34° 20′ 01″ N, 133° 55′ 36″ O34.333480752778133.92678916389 82 Negoro-ji (根香寺) Takamatsu Kagawa 34° 20′ 40″ N, 133° 57′ 38″ O34.344434858333133.96063864167 83 Ichinomiya-ji (一宮寺) Takamatsu Kagawa 34° 17′ 12″ N, 134° 01′ 36″ O34.286631730556134.02662098333 84 Yashima-ji (屋島寺) Takamatsu Kagawa 34° 21′ 29″ N, 134° 06′ 05″ O34.357940586111134.10125613333 85 Yakuri-ji (八栗寺) Takamatsu Kagawa 34° 21′ 31″ N, 134° 08′ 28″ O34.358503134.14117008333 86 Shido-ji (志度寺) Sanuki Kagawa 34° 19′ 25″ N, 134° 10′ 46″ O34.323561913889134.17941033889 87 Nagao-ji (長尾寺) Sanuki Kagawa 34° 16′ 00″ N, 134° 10′ 18″ O34.266702008333134.17172849167 88 Ōkubo-ji (大窪寺) Sanuki Kagawa 34° 11′ 29″ N, 134° 12′ 24″ O34.191408766667134.20673668333 Literatur
- Ian Reader: „Legends Miracles, and Faith in Kōbō Daishi and the Shikoku Pilgrimage“, in: George J. Tanabe, Jr. (Hg.): Religions of Japan in Practice. Princeton University Press, Princeton 1999. S. 360-9.
- Ryofu Pussel: Buddha-Café, Lovehotel und 88 Tempel. Meine Pilgerreise in Japan. Theseus Verlag, 2009, ISBN 978-3-89901-213-2.
- Gerald Koll: henro boke - Pilgern auf Japanisch. Edition Korrespondenzen, Wien 2011, ISBN 978-3-902113-76-4.
Weblinks
-
Commons: Shikoku-Pilgerweg – Sammlung von Bildern, Videos und Audiodateien
- Hoshino Eiki: „Pilgrimage and peregrination: Contextualizing the Saikoku junrei and the Shikoku henro.“, in: Japanese Journal of Religious Studies 1997 24/3–4. S. 271–99.
- Kouamé, Nathalie: „Shikoku’s local authorities and henro during the golden age of the pilgrimage.“, in: Japanese Journal of Religious Studies 1997 24/3–4. S. 413–25.
- kushima.com/henro/ – Umfassende Website zum Pilgerweg auf Japanisch und Englisch mit weiterführenden Links
- Arukihenro – Website zum Schweizer Dokumentarfilm über den Pilgerweg
- 88 - pilgern auf japanisch - Website zum Deutschen Dokumentarfilm von 2008 über den Pilgerweg
Kategorien:- Buddhismus in Japan
- Pilgerweg
- Buddhistische Wallfahrt
Wikimedia Foundation.