- Liste der ISS-Expeditionen
-
Dies ist die chronologische Liste der ISS-Expeditionen, der Langzeitbesatzungen auf der Internationalen Raumstation.
Inhaltsverzeichnis
Bisherige Expeditionen
Der Bezeichnung der jeweiligen ISS-Expedition folgen die Aufzählung der Besatzungsmitglieder, das Datum sowie die Missionsbezeichnung des Starts, die Dauer des Aufenthalts auf der Raumstation (zwischen 44 und 213 Tagen), das Datum von An- und Abkoppelung und das Datum sowie die Missionsbezeichnung der Landung. Hier werden nur die regulären Mitglieder der Expeditionen genannt. Weitere Besucher mit Aufenthalt auf der ISS finden sich in der Liste der bemannten Missionen und der Liste der ISS-Besucher.
Hinter den Namen der Mitglieder ist in Klammern die Anzahl der damit angetretenen Raumflüge vermerkt. Die daran anschließenden Abkürzungen CDR sowie BI kennzeichnen die Funktionen des ISS-Kommandanten und der Bordingenieure.
Die typische Aufenthaltsdauer der Crewmitglieder beträgt jeweils etwa sechs Monate. Die verfügbaren Plätze gehen generell jeweils zur Hälfte an Raumfahrer von NASA und Roskosmos, wobei die NASA Teile ihres Kontingent an die internationalen Partner weitergibt. Wie auch bei anderen Ressourcen auf der ISS gehen 12,8 % an JAXA, 8,3 % an ESA und 2,3 % an CSA.
Expeditionen 1 bis 6
Die erste Expedition erreichte die Station am 31. Oktober 2000 mit dem russischen Sojus-Raumschiff TM-31, das gleichzeitig als Rückkehrfahrzeug für den Notfall diente. Bei den nachfolgenden Expeditionen wurde die Mannschaft während des Besuches eines amerikanischen Space Shuttles ausgetauscht. Der Austausch der Sojus-Kapsel erfolgte durch dreiköpfige Besuchsmissionen.
Emblem Mannschaftsfoto Mitglieder Start ISS-Aufenthalt
Ankopplung
AbkopplungLandung ISS-Expedition 1 William Shepherd (4), CDR
Juri Gidsenko (2), BI
Sergei Krikaljow (5), BI31. Oktober 2000
Sojus TM-31136,80 Tage
2. November 2000
18. März 200121. März 2001
STS-102ISS-Expedition 2 Juri Ussatschow (4), CDR
Susan Helms (5), BI
James Voss (5), BI8. März 2001
STS-102163,34 Tage
10. März 2001
20. August 200122. August 2001
STS-105ISS-Expedition 3 Frank Culbertson (3), CDR
Wladimir Deschurow (2), BI
Michail Tjurin (1), BI10. August 2001
STS-105124,95 Tage
12. August 2001
15. Dezember 200117. Dezember 2001
STS-108ISS-Expedition 4 Juri Onufrijenko (2), CDR
Daniel Bursch (5), BI
Carl Walz (4), BI5. Dezember 2001
STS-108189,77 Tage
7. Dezember 2001
15. Juni 200219. Juni 2002
STS-111ISS-Expedition 5 Waleri Korsun (2), CDR
Sergei Treschtschow (1), BI
Peggy Whitson (1), BI5. Juni 2002
STS-111178,15 Tage
7. Juni 2002
2. Dezember 20027. Dezember 2002
STS-113ISS-Expedition 6 Kenneth Bowersox (5), CDR
Nikolai Budarin (3), BI
Donald Pettit (1), BI24. November 2002
STS-113159,03 Tage
25. November 2002
3. Mai 20034. Mai 2003
Sojus TMA-1Expeditionen 7 bis 12
Das Space Shuttle Columbia stürzte am 1. Februar 2003 ab. Daraufhin wurden weitere Flüge der Space-Shuttle-Flotte bis Juli 2005 abgesagt. Ab Expedition 7 wurde die Besatzung daher mittels der Sojus-Kapseln ausgetauscht. Um die Versorgung auch ohne Shuttle-Flüge zu gewährleisten, wurde die Mannschaftsstärke der Expeditionen von drei auf zwei Mitglieder reduziert.
Emblem Mannschaftsfoto Mitglieder Start ISS-Aufenthalt
Ankopplung
AbkopplungLandung ISS-Expedition 7 Juri Malentschenko (3), CDR
Edward Lu (3), BI
26. April 2003
Sojus TMA-2182,68 Tage
28. April 2003
27. Oktober 200328. Oktober 2003
Sojus TMA-2ISS-Expedition 8 Michael Foale (6), CDR
Alexander Kaleri (4), BI
18. Oktober 2003
Sojus TMA-3192,57 Tage
20. Oktober 2003
29. April 200430. April 2004
Sojus TMA-3ISS-Expedition 9 Gennadi Padalka (2), CDR
Edward Fincke (1), BI
19. April 2004
Sojus TMA-4185,67 Tage
21. April 2004
23. Oktober 200424. Oktober 2004
Sojus TMA-4ISS-Expedition 10 Leroy Chiao (4), CDR
Salischan Scharipow (2), BI
14. Oktober 2004
Sojus TMA-5192,65 Tage
16. Oktober 2004
24. April 200524. April 2005
Sojus TMA-5ISS-Expedition 11 Sergei Krikaljow (6), CDR
John Phillips (2), BI
15. April 2005
Sojus TMA-6176,80 Tage
17. April 2005
10. Oktober 200511. Oktober 2005
Sojus TMA-6ISS-Expedition 12 William McArthur (4), CDR
Waleri Tokarew (2), BI
1. Oktober 2005
Sojus TMA-7187,63 Tage
3. Oktober 2005
8. April 20068. April 2006
Sojus TMA-7Expeditionen 13 bis 19
Am 26. Juli 2005 startete mit der Discovery seit dem Absturz der Columbia erstmals wieder ein Space Shuttle. Fast ein Jahr später brachte die Discovery am 4. Juli 2006 den ESA-Astronauten Thomas Reiter zur ISS, womit die Stammbesatzung wieder auf drei Mitglieder erhöht wurde. Der Austausch des Kommandanten und des ersten Bordingenieurs erfolgte weiterhin mit den Sojus-Raumschiffen, während der zweite Bordingenieur bei den jetzt wieder regelmäßig startenden Shuttle-Missionen ausgetauscht wurde.
Emblem Mannschaftsfoto Mitglieder Start ISS-Aufenthalt
Ankopplung
AbkopplungLandung ISS-Expedition 13 Pawel Winogradow (2), CDR
Jeffrey Williams (2), BI
30. März 2006
Sojus TMA-8180,73 Tage
1. April 2006
28. September 200629. September 2006
Sojus TMA-8Thomas Reiter (2), BI 4. Juli 2006
STS-121166,30 Tage
6. Juli 2006
19. Dezember 200622. Dezember 2006
STS-116ISS-Expedition 14 Michael López-Alegría (4), CDR
Michail Tjurin (2), BI
18. September 2006
Sojus TMA-9213,16 Tage
20. September 2006
21. April 200721. April 2007
Sojus TMA-9Sunita Williams (1), BI 10. Dezember 2006
STS-116189,69 Tage
11. Dezember 2006
19. Juni 200722. Juni 2007
STS-117ISS-Expedition 15 Fjodor Jurtschichin (2), CDR
Oleg Kotow (1), BI
7. April 2007
Sojus TMA-10194,50 Tage
9. April 2007
21. Oktober 200721. Oktober 2007
Sojus TMA-10Clayton Anderson (1), BI 8. Juni 2007
STS-117148,62 Tage
10. Juni 2007
5. November 20077. November 2007
STS-120ISS-Expedition 16 Peggy Whitson (2), CDR
Juri Malentschenko (4), BI
10. Oktober 2007
Sojus TMA-11194,50 Tage
12. Oktober 2007
19. April 200819. April 2008
Sojus TMA-11Daniel Tani (2), BI 23. Oktober 2007
STS-120115,87 Tage
25. Oktober 2007
18. Februar 200820. Februar 2008
STS-122Léopold Eyharts (2), BI 7. Februar 2008
STS-12244,30 Tage
9. Februar 2008
25. März 200827. März 2008
STS-123Garrett Reisman (1), BI 11. März 2008
STS-12390,22 Tage
13. März 2008
11. Juni 200814. Juni 2008
STS-124ISS-Expedition 17 Sergei Wolkow (1), CDR
Oleg Kononenko (1), BI
8. April 2008
Sojus TMA-12196,47 Tage
10. April 2008
24. Oktober 200824. Oktober 2008
Sojus TMA-12Gregory Chamitoff (1), BI 31. Mai 2008
STS-124178,86 Tage
2. Juni 2008
28. November 200830. November 2008
STS-126ISS-Expedition 18 Edward Fincke (2), CDR
Juri Lontschakow (3), BI
12. Oktober 2008
Sojus TMA-13175,81 Tage
14. Oktober 2008
8. April 20098. April 2009
Sojus TMA-13Sandra Magnus (2), BI 15. November 2008
STS-126129,91 Tage
16. November 2008
26. März 200928. März 2009
STS-119Kōichi Wakata (3), BI 15. März 2009
STS-119132,84 Tage
17. März 2009
28. Juli 200931. Juli 2009
STS-127ISS-Expedition 19 Gennadi Padalka (3), CDR
Michael Barratt (1), BI
26. März 2009
Sojus TMA-14196,50 Tage
28. März 2009
11. Oktober 200911. Oktober 2009
Sojus TMA-14Expeditionen 20 und 21
Seit Mai 2009 besteht die ISS-Besatzung aus sechs Personen. Entsprechend sind auch ständig zwei Sojus-Kapseln als Rückkehr-Fahrzeuge angekoppelt. Alle zwei oder vier Monate werden drei Besatzungsmitglieder ausgetauscht. Das Kommando geht dann auf einen der verbleibenden Raumfahrer über und die Nummerierung wechselt. Jedes Besatzungsmitglied gehört also zu zwei Expeditionen. Die Besatzung wird zum großen Teil mit Sojus-Raumschiffen transportiert, ein Teil wird aber weiterhin bei Shuttle-Missionen ausgetauscht.
Am 21. November 2008 gab die NASA die vorläufigen Besatzungsmitglieder für die nächsten Expeditionen bekannt.[1]
Emblem Mannschaftsfoto Mitglieder Start ISS-Aufenthalt
Ankopplung
AbkopplungLandung ISS-Expedition 20 Gennadi Padalka (3), CDR
Michael Barratt (1), BI
Kōichi Wakata (3), BI Frank De Winne (2), BI, 21 CDR
Roman Romanenko (1), BI
Robert Thirsk (2), BI27. Mai 2009
Sojus TMA-15185,64 Tage
29. Mai 2009
1. Dezember 20091. Dezember 2009
Sojus TMA-15Timothy Kopra (1), BI 15. Juli 2009
STS-12753,07 Tage
17. Juli 2009
8. September 200912. September 2009
STS-128Nicole Stott (1), BI 29. August 2009
STS-12886,37 Tage
31. August 2009
25. November 200927. November 2009
STS-129ISS-Expedition 21 Jeffrey Williams (3), BI, 22 CDR
Maxim Surajew (1), BI
30. September 2009
Sojus TMA-16166,98 Tage
2. Oktober 2009
18. März 201018. März 2010
Sojus TMA-16Seit Expedition 22
Durch das bevorstehende Ende des Space-Shuttle-Programms 2011 wird der Austausch der Langzeitbesatzungen bis auf Weiteres ausschließlich über die russischen Sojus-Raumschiffe erfolgen.
Am 8. Juli 2010 und am 18. Februar 2011 gab die NASA die vorläufigen Besatzungsmitglieder für die nächsten Expeditionen bekannt.[2][3][4]
Emblem Mannschaftsfoto Mitglieder Start ISS-Aufenthalt
Ankopplung
AbkopplungLandung ISS-Expedition 22 Jeffrey Williams (3), CDR
Maxim Surajew (1), BI
Oleg Kotow (2), BI, 23 CDR
Sōichi Noguchi (2), BI
Timothy Creamer (1), BI20. Dezember 2009
Sojus TMA-17161,05 Tage
22. Dezember 2009
2. Juni 20102. Juni 2010
Sojus TMA-17ISS-Expedition 23 Alexander Skworzow (1), BI, 24 CDR
Michail Kornijenko (1), BI
Tracy Caldwell-Dyson (2), BI2. April 2010
Sojus TMA-18173,86 Tage
4. April 2010
25. September 201025. September 2010
Sojus TMA-18ISS-Expedition 24 Douglas Wheelock (2), BI, 25 CDR
Fjodor Jurtschichin (3), BI
Shannon Walker (1), BI15. Juni 2010
Sojus TMA-19161,12 Tage
17. Juni 2010
26. November 201026. November 2010
Sojus TMA-19ISS-Expedition 25 Scott Kelly (3), BI, 26 CDR
Oleg Skripotschka (1), BI
Alexander Kaleri (5), BI7. Oktober 2010
Sojus TMA-01M157,18 Tage
10. Oktober 2010
16. März 201116. März 2011
Sojus TMA-01MISS-Expedition 26 Dmitri Kondratjew (1), BI, 27 CDR
Catherine Coleman (3), BI
Paolo Nespoli (2), BI15. Dezember 2010
Sojus TMA-20157,06 Tage
17. Dezember 2010
23. Mai 201124. Mai 2011
Sojus TMA-20ISS-Expedition 27 Andrei Borissenko (1), BI, 28 CDR
Alexander Samokutajew (1), BI
Ronald Garan (2), BI4. April 2011
Sojus TMA-21
7. April 2011
16. September 201116. September 2011
Sojus TMA-21ISS-Expedition 28 Mike Fossum (3), BI, 29 CDR
Sergei Wolkow (2), BI
Satoshi Furukawa (1), BI7. Juni 2011
Sojus TMA-02Manhaltend
9. Juni 2011
22. November 2011 (geplant)22. November 2011 (geplant)
Sojus TMA-02MAktuelle und zukünftige Expeditionen
Expedition 29
Die Expedition 29 begann am 16. September 2011 um 0:38 Uhr UTC mit dem Abkoppeln des Raumschiffs Sojus TMA-21 von der ISS und wird voraussichtlich bis zum Abkoppeln von Sojus TMA-02M am 22. November 2011 dauern. Am 18. September 2011 gab die ESA die Zusammensetzung der Expeditionen 39 und 40 bekannt.[5]
Emblem Mannschaftsfoto Mitglieder Start ISS-Aufenthalt
Ankopplung
AbkopplungLandung ISS-Expedition 29 Mike Fossum (3), CDR
Sergei Wolkow (2), BI
Satoshi Furukawa (1), BIDan Burbank (3), BI, 30 CDR
Anton Schkaplerow (1), BI
Anatoli Iwanischin (1), BI[6]14. November 2011
Sojus TMA-22anhaltend
16. November 2011
16. März 2012 (geplant)16. März 2012 (geplant)
Sojus TMA-22ISS-Expedition 30 Oleg Kononenko (2), BI, 31 CDR
Don Pettit (3), BI
André Kuipers (2), BI26. Dezember 2011 (geplant)
Sojus TMA-03Mzukünftig
28. Dezember 2011 (geplant)
16. Mai 2012 (geplant)16. Mai 2012 (geplant)
Sojus TMA-03MISS-Expedition 31 Gennadi Padalka (4), BI, 32 CDR
Sergei Rewin (1), BI
Joseph Acaba (2), BIMärz 2012 (geplant)
Sojus TMA-04Mzukünftig
März 2012 (geplant)
September 2012 (geplant)September 2012 (geplant)
Sojus TMA-04MISS-Expedition 32 Sunita Williams (2), BI, 33 CDR
Juri Malentschenko (5), BI
Akihiko Hoshide (2), BIMai 2012 (geplant)
Sojus TMA-05Mzukünftig
Mai 2012 (geplant)
November 2012 (geplant)November 2012 (geplant)
Sojus TMA-05MISS-Expedition 33 Kevin Ford (2), BI, 34 CDR
September 2012 (geplant)
Sojus TMA-06Mzukünftig
September 2012 (geplant)
März 2013 (geplant)März 2013 (geplant)
Sojus TMA-06MISS-Expedition 34 Chris Hadfield (3), BI, 35 CDR
Roman Romanenko (2), BI
Thomas Marshburn (2), BINovember 2012 (geplant)
Sojus TMA-07Mzukünftig
November 2012 (geplant)
Mai 2013 (geplant)Mai 2013 (geplant)
Sojus TMA-07MISS-Expedition 35 Pawel Winogradow (3), BI, 36 CDR
Alexander Misurkin (1), BI
Christopher Cassidy (2), BIMärz 2013 (geplant)
Sojus TMA-08Mzukünftig
März 2013 (geplant)
September 2013 (geplant)September 2013 (geplant)
Sojus TMA-08MISS-Expedition 36 Maxim Surajew (2), BI, 37 CDR
Karen L. Nyberg (2), BI
Luca Parmitano (1), BIMai 2013 (geplant)
Sojus TMA-09Mzukünftig
Mai 2013 (geplant)
November 2013 (geplant)November 2013 (geplant)
Sojus TMA-09MISS-Expedition 37 Oleg Kotow (3), BI, 38 CDR
September 2013 (geplant)
Sojus TMA-10Mzukünftig
September 2013 (geplant)
März 2014 (geplant)März 2014 (geplant)
Sojus TMA-10MISS-Expedition 38 Kōichi Wakata (4), BI, 39 CDR
Michail Tjurin, (3), BI[7]
Richard A. Mastracchio (4), BINovember 2013 (geplant)
Sojus TMA-11Mzukünftig
November 2013 (geplant)
Mai 2014 (geplant)Mai 2014 (geplant)
Sojus TMA-11MISS-Expedition 39 Steven R. Swanson (3), BI
Alexander Skworzow (2), BI
Oleg Artjomjew (1), BIMärz 2014 (geplant)
Sojus TMA-12Mzukünftig
März 2014 (geplant)
September 2014 (geplant)September 2014 (geplant)
Sojus TMA-12MISS-Expedition 40 Fjodor Jurtschichin (4), BI
Gregory Wiseman (1), BI
Alexander Gerst (1), BIMai 2014 (geplant)
Sojus TMA-13Mzukünftig
Mai 2014 (geplant)
November 2014 (geplant)November 2014 (geplant)
Sojus TMA-13MAuch nach der Expedition 40 wird die Raumstation weiter bemannt, es ist aber noch keine vollständige Besatzung nominiert worden.[4]
Siehe auch
- Liste bemannter Missionen zur Internationalen Raumstation
- Liste der ISS-Kommandanten
- Liste unbemannter Missionen zur Internationalen Raumstation
- Liste bemannter Missionen zur Raumstation Mir
- Liste der bemannten Raumfahrtmissionen
- Bemannte Raumfahrt
- Liste der Weltraumausstiege
Quellen
- ↑ Katherine Trinidad, Nicole Cloutier-Lemasters: NASA Assigns Space Station Crews, Updates Expedition Numbering. NASA, 21. November 2008, abgerufen am 22. November 2008 (englisch).
- ↑ John Yembrick, Nicole Cloutier-Lemasters: NASA And Partners Assign Crews For Upcoming Space Station Missions. NASA, 8. Juli 2010, abgerufen am 15. Oktober 2010 (englisch).
- ↑ John Yembrick, Nicole Cloutier-Lemasters: NASA and Its Partners Announce a New Space Station Crew. NASA, 2. September 2010, abgerufen am 15. Oktober 2010 (englisch).
- ↑ a b NASA And Partners Name Upcoming Space Station Crew Members. In: NASA Press Release 11-044. NASA, 18. Februar 2011, abgerufen am 18. Februar 2011 (englisch).
- ↑ Rosita Suenson: Deutscher ESA-Astronaut Alexander Gerst fliegt 2014 zur Raumstation! ESA, 18. September 2011, abgerufen am 1. Oktober 2011.
- ↑ Mike Suffredini: International Space Station Program Status, 13. September 2010 (PDF-Format; 2,91 MB, englisch)
- ↑ Планируемые полёты. astronaut.ru, 18. März 2011, abgerufen am 19. März 2011 (russisch).
Weblinks
- NASA: International Space Station (englisch)
- spacefacts.de: Künftige ISS-Expeditionen
Zubringer: STS-88 | STS-96 | STS-101 | STS-106 | STS-92 | Sojus TM-31 | STS-97 | STS-98 | STS-102 | STS-100 | Sojus TM-32 | STS-104 | STS-105 | Sojus TM-33 | STS-108 | STS-110 | Sojus TM-34 | STS-111 | STS-112 | Sojus TMA-1 | STS-113 | Sojus TMA-2 | Sojus TMA-3 | Sojus TMA-4 | Sojus TMA-5 | Sojus TMA-6 | STS-114 | Sojus TMA-7 | Sojus TMA-8 | STS-121 | STS-115 | Sojus TMA-9 | STS-116 | Sojus TMA-10 | STS-117 | STS-118 | Sojus TMA-11 | STS-120 | STS-122 | STS-123 | Sojus TMA-12 | STS-124 | Sojus TMA-13 | STS-126 | STS-119 | Sojus TMA-14 | Sojus TMA-15 | STS-127 | STS-128 | Sojus TMA-16 | STS-129 | Sojus TMA-17 | STS-130 | Sojus TMA-18 | STS-131 | STS-132 | Sojus TMA-19 | Sojus TMA-01M | Sojus TMA-20 | STS-133 | Sojus TMA-21 | STS-134 | Sojus TMA-02M | STS-135 | Sojus TMA-22 | Sojus TMA-03M | Sojus TMA-04M | Sojus TMA-05M | Sojus TMA-06M | Sojus TMA-07M | Sojus TMA-08M | Sojus TMA-09M | Sojus TMA-10M | Sojus TMA-11M | Sojus TMA-12M | Sojus TMA-13M
Langzeitbesatzungen: Expedition 1 | Expedition 2 | Expedition 3 | Expedition 4 | Expedition 5 | Expedition 6 | Expedition 7 | Expedition 8 | Expedition 9 | Expedition 10 | Expedition 11 | Expedition 12 | Expedition 13 | Expedition 14 | Expedition 15 | Expedition 16 | Expedition 17 | Expedition 18 | Expedition 19 | Expedition 20 | Expedition 21 | Expedition 22 | Expedition 23 | Expedition 24 | Expedition 25 | Expedition 26 | Expedition 27 | Expedition 28 | Expedition 29 | Expedition 30 | Expedition 31 | Expedition 32 | Expedition 33 | Expedition 34 | Expedition 35 | Expedition 36 | Expedition 37 | Expedition 38 | Expedition 39 | Expedition 40
Wikimedia Foundation.