- Liste der Volkstribune der römischen Republik
-
Die Liste der Volkstribune der römischen Republik enthält alle nachweisbaren Volkstribune (tribuni plebis) von 493 v. Chr. bis 43 v. Chr. Aufgrund der Quellenlage können nicht alle angegeben werden, es gibt darüber hinaus auch fragliche oder nicht genau zuzuordnende Namen oder Jahreszahlen.
Das Volkstribunat entstand in den Ständekämpfen der römischen Republik und existiert seit 493 v. Chr. Die sich daraus ergebende wichtigste Aufgabe der Tribunen - zuerst waren es zwei, seit 457 v. Chr. zehn - war der Schutz der Plebejer vor der Macht der Patrizier. Somit waren auch nur Mitglieder plebejischer Familien in das Amt wählbar, sie wurden von der Versammlung der Plebejer, dem concilium plebis, gewählt. Wie bei allen römischen Magistraten, waren Kontinuation (direkte Wiederholung), Iteration und Kumulation (Ämterhäufung) verboten, auch wenn es Abweichungen von diesen Regeln gegeben hat. Bis zur mittleren Republik 287 v. Chr. differenzierten sich die Aufgaben und die Rechte der Volkstribune aus. Seit 82 v. Chr. war das Amt Teil des cursus honorum und vom Status auf gleicher Ebene wie die Ädilität. Mit Caesars Ermordung und dem darauf folgenden Aufstieg Octavians endet die Liste der Volkstribune der römischen Republik 43 v. Chr.
Praenomina: - A. = Aulus
- Ap. = Appius
- C. = Gaius
- Cn. = Gnaeus
- D. = Decimus
- Fl. = Flavius
- K. = Kaeso
- L. = Lucius
- M. = Marcus
- M’. = Manius
- Mam. = Mamercus
- N. = Numerius
- P. = Publius
- Q. = Quintus
- Ser. = Servius
- Sex. = Sextus
- Sp. = Spurius
- T. = Titus
- Ti. = Tiberius
Liste der Volkstribune der römischen Republik
Jahr (v. Chr.) gesicherte Volkstribune[1] unsichere Volkstribune[2] Frühe Republik 493 L. Alibinius (Paterculus), L. Iunius Brutus, C. Licinius, P. Licinius, L. Sicinius Vellutus (Bellutus)[3] C. Viscellius ? Ruga[4] 492 Sp. Sicinius 491 M. Decius, L. Sicinius Vellutus 490-484 nicht belegt 483 C. Maenius 482 nicht belegt 481 Sp. Licinius 480 Ti. Pontificius 479-477 nicht belegt 476 Q. Considius, T. Genucius 475 L. Caedicius, T. Statius 474 Cn. Genucius ?[5] 473 Cn. Genucius ?[6] 472 Volero[7] Publilius 471 C. Laetorius, Volero Publilius[8] 470 M. Duillius, Sp. Icilius, L. Mecilius, L. Numitorius, Cn. Siccius 469-463 nicht belegt 462 C. Terentilius Harsa, Sex. Titius 461 A. Verginius, M. Volscius Fictor 460 A. Verginius, M. Volscius Fictor 459 A. Verginius, M. Volscius Fictor 458 A. Verginius, M. Volscius Fictor 457 A. Verginius, M. Volscius Fictor[9] 456 L. Icilius, L. Alienus 455 L. Icilius, L. Alienus 454 C. Calvius Cicero, L. Siccius Dentatus 453-450 nicht belegt 449 C. Apronius, M. Duillius, L. Icilius, P. Numitorius, C. Oppius, M. Pomponius, C. Sicinius, M. Titinius, L. Verginius, Ap. Villius 448 L. Trebonius Asper ? A. Aternius, ? Sp. Tarpeius 447-446 nicht belegt 445 C. Canuleius, C. Furnius 444-443 nicht belegt 442 ? Poetilius 441 ? Poetilius 440-437 nicht belegt 436 Sp. Maelius 435-424 nicht belegt 432 C. Iunius 422 (Ti.) Antistius, (M.) Asellius, (Ti.) Spurillius, Sex. Tempanius, L. Hortensius 421 nicht belegt 420 A. Antistius, Sex. Pompilius, M. Canuleius 419-417 nicht belegt 416 S. Maecilius, (M.) Metilius 415 L. Decius 414 M. Sextius 413 nicht belegt 412 L. Icilius 411 nicht belegt 410 M. Menenius 409 (L.?) Icilius, ? Icilius, ? Icilius[10] 408-402 nicht belegt 401 M. Acutius, P. Curatius, C. Lacerius, M. Minucius, Cn. Trebonius 400-396 nicht belegt 395 T. Sicinius, Q. Pomponius, A. Verginius 394 Q. Pomponius, T. Sicinius, A. Verginius 393 T. Sicinius 392 nicht belegt 391 L. Apuleius 390 nicht belegt 389 Cn. Marcius 388 nicht belegt 387 L. Sicinius 386-385 nicht belegt 384 M. Meneius, Q. Publilius 383-377 nicht belegt 376 C. Licinius Stolo, L. Sextius Sextinus Lateranus[11] 375 keine Magistrate gewählt 374 C. Licinius Stolo, L. Sextius Sextinus Lateranus 373 C. Licinius Stolo, L. Sextius Sextinus Lateranus 372 C. Licinius Stolo, L. Sextius Sextinus Lateranus 371 C. Licinius Stolo, L. Sextius Sextinus Lateranus 370 C. Licinius Stolo, L. Sextius Sextinus Lateranus 369 C. Licinius Stolo, L. Sextius Sextinus Lateranus 368 nicht belegt 367 C. Licinius Stolo, L. Sextius Sextinus Lateranus 366 - 363 nicht belegt 362 M. Pomponius 361 - 359 nicht belegt 358 C. Poetilius 357 - 342 nicht belegt 341 L. Genucius 340 - 328 nicht belegt 327 M. Flavius 326 - 324 nicht belegt 323 M. Flavius 322 - 321 nicht belegt 320 L. Livius, Q. Maelius, Ti. Numicius 319 M. Antistius 318 - 314 nicht belegt 313 Ovinius 312 L. ?Cominius 311 L. Atilius, C. Marcius (Rutilius Censorinus), M. Decius 310 P. Sempronius (Sophus?) 309 nicht belegt 308 L. Furius 307 - 306 nicht belegt 305 ? Cn. Flavius 304 ? Cn. Flavius 303 - 301 nicht belegt 300 Cn. Ogulnius, Q. Ogulnius (Gallus) 299 nicht belegt 298 M'. Curius Dentatus 297 - 294 nicht belegt 293 M. Scantius Mittlere Republik 292 - 287 nicht belegt 286 Aquilius ? 285 C. Aelius 284 - 280 nicht belegt 279 ? Maenius 278 - 271 nicht belegt 270 M. Fulvius Flaccus 269 - 248 nicht belegt 248 Pullius C.? Fundanius Fundulus 247 - 242 nicht belegt 241 ? Genucius 240 - 233 nicht belegt 232 C. Flaminius 231 - 221 nicht belegt 220 ? M. ? Metilius 219 ? Maenius 218 Q. Claudius 217 M. Metilius 216 Q. Baebius Herennius, M. Minucius, L. Scribonius Libo 215 C. Oppius 214 nicht belegt 213 L. ? Caecilius Metellus 212 nicht belegt 211 C. Sempronius Blaesus ? C. Servilius Geminus, ? P. Aquilius 210 C. Arrenius, L. Arrenius, L. Atilius, M. Lucretius 209 C. Publicius Bibulus 208 - 205 nicht belegt 204 Cn. Baebius (Tamphilus), M. Cincius Alimentus, M. Claudius Marcellus ? Licinius, ? M. Silius, ? P. Silius 203 ? Cn. Baebius (Tamphilus) 202 nicht belegt 201 M'. Acilius Glabrio, Q. Minucius Thermus 200 Q. Baebius, Ti. Sempronius Longus 199 P. Porcius Laeca 198 M. Fulvius, M'. Curius 197 Q. Fulvius, L. Oppius (Salinator) 196 C. Atinius Labeo, C. Licinius Lucullus, Q. Marcius Ralla C. Afranius (Stellio?) 195 M. Fundanius, M. Iunius Brutus, P. Iunius Brutus, L. Valerius (Tappo) 194 ? M. Baebius (Tamphilus) 193 Q. Aelius Tubero, M. Sempronius (Tuditanus) 192 nicht belegt 191 P. Sempronius Blaesus 190 nicht belegt 189 P. Sempronius Gracchus, C. Sempronius Rutilus, (Q.) Terentius Culleo 188 C. Valerius Tappo 187 M. Aburius, L. Mummius, Q. Mummius, Q. Pettilius, Q. Pettilius (Spurinus) 186 - 185 nicht belegt 184 C. Fannius, C. Minucius Augurinus, M. Naevius, Ti. Sempronius Gracchus ? M. Caelius 183 nicht belegt 182 C. Orchius 181 nicht belegt 180 L. Villius Annalis 179 - 178 nicht belegt 177 A. oder C. Licinius Nerva, C. Papirius Turdus Q. Aelius (Paetus? oder Tubero?) 176 - 173 nicht belegt 172 M. Lucretius, Q. Marcius Scilla, M. Marcius Sermo 171 M. Claudius Marcellus, M. Fulvius Nobilior 170 Cn. Aufidius, M'. Iuventius Thalna 169 P. Rutilius, Q. Voconius Saxa 168 Cn. Tremellius 167 M. Antonius, M. Pomponius, Ti. Sempronius 166 - 155 nicht belegt 154 ? L. Aurelius Cotta, ? Q. Caecilius Metellus (Macedonicus) 153 ? Aelius, ? Fufius 152 - 150 nicht belegt 149 L. Calpurnius Piso Frugi, L. Scribonius Libo ? Atinius 148 - 147 nicht belegt 146 Livius 145 C. Licinius Crassus 144 nicht belegt 143 T. ? Didius 142 ? C. Fannius 141 P. Mucius Scaevola 140 Ti. Claudius Asellus 139 A. Gabinius 138 C. Curiatus, S. Licinius 137 M. Antius Briso, L. Cassius Longinus Ravilla 136 P. Rutilius 135 -134 nicht belegt Späte Republik 133 M. Octavius, Rubrius, P. Satureius, Ti. Sempronius Gracchus Q.? Mucius oder Minucius oder Mummius ca. 132 (vor 129) ? Q. Aelius Tubero 131 od. 130 C. Atinius Labeo Macerio, C. Papirius Carbo 126 M. Iunius Pennus 124 od. 123 M. Iunius (Silanus) 123 C. Sempronius Gracchus ? Aufeius 123 od. 122 ?Cn. Marcius Censorinus 122 M'. Acilius Glabrio, M. Fulvius Flaccus, M. Livius Drusus (maior), C. Sempronius Gracchus C.? Rubrius 121 ? Maevius od. Mevius, M.? Minucius Rufus 120 L. Calpurnius Bestia, P. Decius (Subulo) ca. 120 C. Licinius Nerva 119 od. 118 Sp. Thorius 119 C. Marius 113 Sex. Peducaeus 111 C. Baebius, C. Memmius 110 L. Annius, P. Licinius Lucullus 109 C. Mamilius Limetanus 107 C. Coelius Caldus, L. Licinius Crassus, T. Manlius Mancinus 106 Q. Mucius Scaevola 104 L. Cassius Longinus, Cn. Domitius Ahenobarbus ca. 104 ? Clodius, L. Marcius Philippus 103 L. Appuleius Saturninus, L. (Aurelius) Cotta, T. Didius, C. Norbanus L. (Antistius?) Reginus, M.? Baebius (Tamphilus?) 102 A. Pompeius 101 C. Servilius Glaucia 100 L. Appuleius Saturninus 100 od. 99 P. Furius, Q. Pompeius Rufus, M.? Porcius Cato 99 L. Appuleius Saturninus (des.), L. Equitius (des.)[12], Sex. Titius 99 od. 98 C. Appuleius Decianus, Q. Calidius, C. Canuleius ca. 98 P. Servilius Vatia (Isauricus) 97 M. Duronius 92 Cn. Papirius Carbo 91 M. Livius Drusus (minor), Saufeius um 90 T. Iunius, (P.?) Porcius (Laeca?) 91 od. 90 ?. L. Fufius 90 C. Papirius Carbo Arvina, C. Scribonius Curio, Q. Varius Severus Hibrida ? Q. Caecilius Metellus Celer, ? Cn. Pompeius 89 L. Cassius, C. Papirius Carbo, M. Plautius Silvanus ? L. Calpurnius Piso, L. Memmius 88 P. Antistius, P. Sulpicius (Rufus) 87 Sex. Lucilius, P. Magius, M. Marius Gratidianus, M. Vergilius ? C. Milonius 87 od. 86 Caelius 86 P. Popillius Laenas 83 M. Iunius Brutus 82 Q. Valerius Soranus 80 C. Herennius 78 ? M'. Acilius Glabrio 77 M. Terpolius 76 Cn. Sicinius 75 Q. Opimius 74 L. Quinctius 73 C. Licinius Macer 71 M. Lollius Palicanus 70 Plautius 69 Q. Cornificius, Q. Manlius C. Visellius Varro 68 C. Antius (Restio), C. Antonius (Hibrida), Cn. Cornelius (Lentulus), C. Fundianus, Q. Marcius, C. Popilius, M. Valerius, L. Volcacius Q. Caecilius (Metellus Celer?), L. Hostilius (Dasianus?) ca. 67 C. Papirius Carbo 67 C. Cornelius, A. Gabinius, L. Roscius Otho, P. Servilius Globulus, L. Trebellius 66 C. Memmius C. Manilius (Crispus?) 65 C. Papius 64 Q. Mucius Orestinus ? Fabius 63 T. Ampius Balbus, L. Caecilius Rufus, T. Labienus, P. Servilius Rullus 62 Q. Caecilius Metellus Nepos, L. Calpurnius Bestia, L. Marius, Q. Minucius Thermus, M. Porcius Cato (Uticensis) ? L. Fabricius 61 M. Aufidius Lurco, Q. Caecilius Cornutus, Q. Fufius Calenus 60 L. Flavius, C. Herennius 59 C. Alfius Flavus, Q. Ancharius, C. Cosconius, Cn. Domitius Calvinus, C. Fannius, P. Vatinius Q. Caecilius Metellus Pius Scipio Nasica, P. Nigidius Figulus 58 Aelius Ligus, P. Clodius Pulcher, L. Ninnius Quadratus, Q. Terentius Culleo L. Antistius (evtl. 56), L. Novius (Niger?) 57 T. Annius Milo (Papianus), Sex. Atilius Serranus Gavianus, C. Cestilius, M. Cispius, M. Curtius Peducaenus, Q. Fabricius, T. Fadius, C. Messius, Q. Numericus Rufus (Gracchus), P. Sestius 56 L. Caninius Gallus, Cassius, Cn. Plancius, A. Plautius, C. Porcius Cato, L. Racilius, P. Rutilus Lupus L. Antistius (Vestus, evtl. 58), M. Nonius Sufenas, L. Procilius 55 A. Allienus, P. Aquillus Gallus, C. Ateius Capito, C. Fabius, Mamilius, Sex. Peducaenus, L.Roscius Fabatus, C. Trebonius 54 D. Laelius, C. Memmius, Q. Mucius Scaevola, Terentius 53 M. Coelius Vinicianus, , P. Licinius Crassus Iunianus, C. Luculius Hirrus 52 M. Caelius Rufus, Manilius Cumanus, T. Munatius Plancus Byrsa, Q. Pompeius Rufus, C. Sallustius Crispus 51 C. Caelius (Rufus), P. Cornelius, C. Vibius Pansa (Caetronianus), L. Vinicius 50 C. Furnius, C. Scribonius Curio 49 M. Antonius, L. Caecilius Metellus, C. Cassius Longinus, Q. Cassius Longinus, L. Marcius Philippus ? (Aurelius) Cotta, ? (L.?) Rubrius 48 ? A. Hirtius 47 C. Asinius Pollio, P. Cornelius Dollabella, L. Trebellius (Fides) 46 ? C. Antonius 45 L. Pontius Aquila ? Caecilius oder Pomponius ca. 45 P. Ventidius Bassus 44 L. Antonius, L. Caesetius Flavus, Ti. Cannutius, L. Cassius Longinus, (D.) Carfulenus, L. Decidius Saxa, C. Epidius Marullus, C. Helvius Cinna, C. od. P. Hostilius Saserna, (Nonius) Asprenas, C. (Servilius) Casca ? (L.) Flaminius (Chilo?) 43 P. Appuleius, Salvius, M. Servilius, P. Servilius Casca Longus, M. Terentius Varro Gibba, P. Titius ? L. Cornificius, ? M. Vipsanius Agrippa Anmerkungen
- ↑ Von Niccolini und Broughton als gesichert angesehen.
- ↑ Jahr oder Name oder beides nicht eindeutig belegt.
- ↑ Sicher überliefert in zwei Traditionen - nach Livius und Dionysios Halikarnassos - sind Albin(i)us und Sicinius, alle anderen sind wenigstens einmal genannt, doch zweifelhaft. Vgl. Livius, 2.33.3 und Dion. Hal. 6.89.
- ↑ Nach Dion. Hal. 8.31.4 Icilius.
- ↑ Nach Niccolini.
- ↑ Nach Broughton.
- ↑ Volero ist als Praenomen überliefert.
- ↑ Laetorius und Volero brachten den Antrag ein, die Zahl der Tribune auf 5 zu erhöhen; bewilligt wurde schließlich ein Viererkollegium. Vgl. Livius, 2.55.10-58.2.
- ↑ Verginius und Volscius brachten den Antrag ein, die Zahl der Tribune auf 10 zu erhöhen, vgl. Livius 3.30.5-7.
- ↑ Drei Tribune aus einer gens
- ↑ Nach Livius 6.36 f. waren Licinius Stolo und Sextius Lateranus achtmal Volkstribune; s. Licinisch-sextische Gesetze.
- ↑ Sowohl Appuleius als auch Equitius waren gewählt, kamen vor ihrem Amtsantritt aber ums Leben (Steinigung durch Senatoren).
Literatur
- Thomas Robert Shannon Broughton: The Magistrates of the Roman Republic, New York 1951-1986
- Giovanni Niccolini: I fasti dei tributi della plebe, Mailand 1934
Kategorien:- Volkstribun
- Liste (Politiker)
Wikimedia Foundation.